Yarık Damak Onarımı | Prof. Dr. Halil İbrahim Canter

Yarık Damak Onarımı

Damak yarıkları bazı bebeklerde küçük dili etkileyen küçük bir çentik şeklinde iken, bazılarında dudak bölgesine kadar uzanan bir deformite oalrak karşımıza çıkmaktadır.

 

Dudak onarımında estetik kaygılar ön plandayken damak onarımında fonksiyonel kazanç daha önemlidir. Damak bütünlüğünün sağlam olması ağız ve burun hijyeni için gerekirken yumuşak damaktaki kasların fonksiyonu özellikle konuşma için gereklidir. Konuşmak bebeğin gelişimi, sosyal uyumu ve okul başarısı için gereklidir.

 

Damak onarımı önceleri 24 aylıkken yapılırken bu zamanın konuşma gelişimi için uygun olmadığının anlaşılması üzerine daha erken yapılmaya başlanmıştır. En son yayınlar dil gelişiminin 6. aydan itibaren başladığını bu sebeple damak onarımının 9. ay itibariyle yapılmasının dil (lisan) öğrenimi açısından daha doğru bir yaklaşım olacağı yönündedir. 9 aylık bir bebek ameliyatı tolere edebilecek kadar büyümüştür. Dil gelişimi için de 9 ay yeteri kadar erken bir dönemdir. 

 

Damak onarımı için farklı onarım teknikleri tariflenmiştir. Yarığın yerine ve açıklık miktarına bakarak ameliyatı yapacak Plastik Cerrah hasta için en uygun tekniği seçecektir. Temelde tüm tekniklerde yarığın iki kenarında yapılan kesilerle yarık hatları boyunca kenardaki dokular, damak mukozası ve kasları yanlış bağlantı yerlerinden kanlanmaları bozmadan serbestleyerek orta hatta birleştirir. Yarığın burun ve ağız tarafı ayrı ayrı kapatılır. Birbirinden ayrılmış adaleler orta hatta birleştirilir. Küçük dil oluşturulur. Böylece plastik cerrah hem damakta yarık veya delik kalmayacak şekilde bütünlüğü sağlar hem de damağın kaslarını uygun şekilde karşılıklı dikerek ve damağı uzatarak bebeğin düzgün şekilde konuşabileceği ve yemek yiyebileceği fonksiyonel damak oluşumunu sağlanmış olur. Ameliyat genel anestezi ile yapılır ve yaklaşık iki saat sürer.

 

Ameliyat sonrası antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar başlanır. Ameliyat sonrası ilk bir iki günde, ilaçlarla rahatlıkla kontrol edilebilen, huzursuzluk ve ağrı şikayetleri olabilmektedir. Ameliyat sonrası dönemde özel bir beslenme rejimi uygulanır. İlk birkaç hafta sıvı şeffaf gıdalarla beslenir. İlk birkaç hafta bebeğin ameliyat sahasına zarar vermesini engellemek için kolların bağlanması gerekebilir. Bebeğin ellerini ameliyat sahasından uzak tutmak için dirseklerin bükülmesini önleyen bandajlar kullanılır. Ağız içinde yaraların iyileşmesi dudak yarası iyileşmesinden daha zordur ve problem gelişme olasılığı daha fazladır. Bu yüzden önerilen beslenme şekline ve kurallara mutlak riayet etmek gerekir.